Άρθρο της Harriet Bradshaw, 13 Φεβρουαρίου 2022
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει κάθε άνθρωπο στον πλανήτη αλλά σύμφωνα με έρευνες επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες.
Το Κέντρο Κλιματικής Δικαιοσύνης στο Πανεπιστήμιο Caledonian της Γλασκώβης προσφέρει δύο εξηγήσεις για αυτό το φαινόμενο.
Πρώτον, οι ακραίες καιρικές καταστροφές έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των ανισοτήτων σε μια κοινωνία.
Δεύτερον, οι γυναίκες δεν εκπροσωπούνται αρκετά καλά στις συζητήσεις για το κλίμα έτσι ώστε να ακουστούν οι φωνές τους για αποτελεσματικές λύσεις.
Περισσότερη απλήρωτη οικιακή εργασία και φροντίδα παιδιών
Έχει τεκμηριωθεί μέσω στατιστικών στο Ηνωμένο Βασίλειο ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης του ιού Covid, κατά μέσο όρο, οι γυναίκες έκαναν περισσότερη απλήρωτη οικιακή εργασία και απλήρωτη φροντίδα παιδιών σε σχέση με τους άντρες.
Μάλιστα πέρα από τα παραπάνω είχαν και τη μισθωτή εργασία τους αλλά και άλλες προκλήσεις που έφερε η πανδημία.
Η καθηγήτρια Tahseen Jafry, από το Κέντρο Κλιματικής Δικαιοσύνης, λέει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης δεν διαφέρουν κατά πολύ.
Δηλώνει ότι όταν οι καταστροφές χτυπούν, οι γυναίκες συνήθως θα έχουν να αντιμετωπίσουν παραπάνω φόρτο λόγω πρόσθετων απλήρωτων ρόλων που συχνά δεν αναγνωρίζονται.
“Έτσι θα είναι πιο δύσκολο να μπορέσουν να εξισορροπήσουν τον φόρτο εργασίας όταν υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα στη Σκωτία,” λέει η καθηγήτρια Jafry.
“Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε ότι αυτό που αναφέρουμε δεν συμβαίνει σε όλα τα σπιτικά στη Σκωτία. Αλλά για πολλά σπιτικά οι γυναίκες μοχθούν στην καθημερινή τους ζωή.”
Και σε χώρες που βρίσκονται ήδη στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, αυτό δεν είναι απλά μια ανησυχία, αλλά η τωρινή τους πραγματικότητα, όπως λέει.
Δουλεύοντας περισσότερο και σκληρότερα
Η ειδικός για το φύλο και την κλιματική αλλαγή Chimwemwe Nyambosa Ndhlovu, από το Malawi, εξηγεί ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια σε αυτή τη χώρα κάνουν τις περισσότερες αγροτικές εργασίες για να ταΐσουν τις οικογένειές τους, εργάζονται στο σπίτι, και μαζεύουν νερό και ξύλα, απλήρωτες, κάνοντας παράλληλα και δουλειές για να βγάλουν χρήματα.
Αλλά αυτές οι άνισες προκλήσεις γίνονται δυσκολότερες λόγω κλιματικών φαινομένων όπως πλημμύρες και ξηρασία που δημιουργούν προβλήματα στις σοδειές και το καθαρό νερό. Και μου είπε ότι η ένταση μπορεί να οδηγήσει σε βία κατά των γυναικών.
“Στις διαπραγματεύσεις, βλέπουμε ακόμα πολλούς άντρες στα τραπέζια και ακόμα οι γυναίκες βρίσκονται πίσω. Άρα είναι δύσκολο για τις γυναίκες να παρουσιάσουν τις ανησυχίες τους,” δηλώνει.
Πίσω στη Σκωτία, η καθηγήτρια Jafry εξηγεί ότι χρειάζεται να πάρουμε παράδειγμα από άλλα μέρη του κόσμου και τις εμπειρίες των γυναικών:
“Η ανησυχία μου είναι ότι θα δούμε και στη Σκωτία μεγάλο μέρος φόβου και αδυναμίας να ανταπεξέλθουμε και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση,” λέει.
Στο Brechin, η Shona Seaman αντιμετώπισε πλημμύρες στο σπίτι της δύο φορές πριν από μερικά χρόνια.
Αποφάσισα να ξαναδώ την ιστορία της γιατί υπάρχει πρόβλεψη για πιο συχνές και ακραίες πλημμύρες ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Ως βρεφονηπιοκόμος αναγκάστηκε να κλείσει προσωρινά την επιχείρησή της μετά την πλημμύρα και αργότερα την έκλεισε οριστικά.
Και ποιος επηρεάστηκε πιο πολύ; Ήταν οι μητέρες που η Shona χρειάστηκε να καλέσει, που είχαν να αντιμετωπίσουν την εργασία τους και το να βρουν φροντίδα για τα παιδιά τους τελευταία στιγμή.
“Η πλημμύρα είναι τραυματική και φέρνει το χάος, δεν μπορείς να προετοιμαστείς για αυτήν,” δήλωσε.
“Και όταν έχεις μια επιχείρηση στο σπίτι σου, και φροντίζεις παιδιά, υπάρχει ακόμα περισσότερη περιπλοκότητα. Έτσι το σπίτι μας πλημμύρισε και εκείνη τη νύχτα ενώ προσπαθούσα να βγάλω τα παιδιά μου και την οικογένειά μου από το σπίτι, έπρεπε να πάρω τηλέφωνο και τις μητέρες για να τους πω ότι δεν θα μπορούσα πια να φροντίσω τα παιδιά τους.”
Η Shona λέει ότι η πλημμύρα την άφησε χωρίς εισόδημα αλλά ο σύζυγός της συνέχισε να εργάζεται.
“Αν η οικογένειά μου ήταν μονογονεϊκή, ή αν οι συνθήκες μας ήταν διαφορετικές, αυτό θα είχε πολύ σημαντικές επιπτώσεις για εμάς,” δήλωσε.
“Και σίγουρα οι γυναίκες με μικρές επιχειρήσεις και τέτοια ζητήματα σε άλλα μέρη του κόσμου, αν τα χάσουν, τότε έχουν χάσει τα πάντα.”
Δίνοντας φωνή στις γυναίκες
Οι γυναίκες στη Σκωτία παλεύουν να πάρουν τη θέση τους στο τραπέζι των συζητήσεων για το κλίμα.
Ο οργανισμός Gilded Lily στη Γλασκώβη οργανώνει σεμινάρια και προγράμματα ενδυνάμωσης έτσι ώστε οι γυναίκες να ακουστούν για το θέμα της κλιματικής αλλαγής.
Η Sajida Rashid έχει κάνει μεγάλη πορεία. Οι γονείς της ήρθαν στη Σκωτία από το Πακιστάν και ενώ γεννήθηκε και μεγάλωσε εδώ, λέει ότι φοβόταν να μιλήσει λόγω της καταγωγής της.
“Πιστεύω ότι χρειάζεται να κάνουμε μεγάλα βήματα και δεν μας έχει δοθεί πλατφόρμα για να το κάνουμε,” δήλωσε.
“Εργάστηκα σε ένα πρόγραμμα για κλιματική ηγεσία πέρσι και έμαθα πολλά. Βρήκα τη φωνή μου. Χρειάζεται να γίνουν πολλές αλλαγές.”
Η Zarina Ahmad, κλιματική επικοινωνιολόγος που εργάζεται με αυτές τις γυναίκες, λέει ότι τέτοια βήματα έχουν μεγάλη σημασία.
“Πάρτε παράδειγμα από τις γυναίκες για λύσεις και ανθεκτικότητα – και μη μιλάτε εκ μέρους των γυναικών, που είναι κάτι που βλέπουμε συχνά, ειδικά για τις μη λευκές γυναίκες. Δώστε μας χώρο, αφήστε μας να βρούμε τις φωνές μας, και αφήστε μας να ακουστούμε.”