Η επιστημονική ομάδα The Sciencing Team παραθέτει κείμενα προς ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και δραστηριοποίηση του κοινού.
Μία νέα ανασκόπηση διερευνά αν συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες μπορούν να περιορίσουν τις βλάβες του DNA που συμβαίνουν όσο μεγαλώνουμε.
DNA και γήρας
Μπορεί να αποτελούμαστε από αστρική ύλη, όμως το DNA μας είναι αυτό που (σε κάποιο βαθμό) καθορίζει τη μορφή αυτής της αστρικής ύλης και την αλλαγή της με την πάροδο του χρόνου.
Κάθε κύτταρο μας εμειριέχει ολόκληρη τη συνταγή του DNA για κάθε ανθρώπινο ον (το λεγόμενο γονιδίωμα). Το μεγαλύτερο ποσοστό του γονιδιώματος βρίσκετα στον πυρήνα των κυττάρων μας, ενώ κάποια κομμάτια DNA αιωρούνται γύρω από τα μιτοχόνδρια.
Ουδείς αλάνθαστος όμως, κι αυτό ισχύει και για το DNA. Λάθη μπορεί να συμβούν τόσο κατά την αντιγραφή όσο και λόγω εξωτερικών παραγόντων. Αυτά τα λάθη ονομάζονται μεταλλάξεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν σε ασθένειες. Παρόλα αυτά δεν είναι όλες οι μεταλλάξεις επιβλαβείς. Για παράδειγμα, πρόσφατα αναγνωρίστηκε μία μετάλλαξη που φαίνεται να προστατεύει από το Alzheimer.
Επιπλέον, όσο μεγαλώνουμε το γονιδίωμά μας γίνεται ασταθές, αλλάζοντας τη δραστηριότητα του. Είναι γεγονός πως τα κύτταρα μας χαρακτηρίζονται από μοναδική ικανότητα αποκατάστασης του DNA, όμως όσο μεγαλώνουμε εκτιθόμαστε όλο και περισσότερο σε διαφόρων τύπων ρύπανση, υπεριώδη ακτινοβολία, κ.α.
Μπορεί η διατροφή να αποτρέψει την καταστροφή του DNA;
Προκειμένου ο οργανισμός να μπορέσει να φτιάξει, να αντιγράψει και να επιδιορθώσει το DNA στο σώμα μας, απαιτούνται τα απαραίτητα δομικά υλικά. Ας δούμε κάποιες βασικές συμβουλές σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες που αποτελούν «γερά» δομικά στοιχεία:
– επάρκεια πρωτεϊνών: για την αποκατάσταση του DNA απαιτούνται κατάλληλες πρωτεΐνες, κι επομένως αμινοξέα ως δομικά υλικά.
– αποφυγή παχυσαρκίας: η υπερβολική κατανάλωση τροφής συνδέεται με μολύνσης και οξειδωτικό στρες, τα οποία προκαλούν εξίσου καταστροφη του DNA.
Σύμφωνα με μία πρόσφατη επιστημονική ανασκόπηση, υπάρχουν συγκεκριμένες βιταμίνες και μέταλα που μας βοηθούν στην αποτροπή ή και στην αποτκατάσταση μίας ζημιάς του DNA:
– Σελήνιο: ουσιαστικά καθαρίζει την οξειδωτική βλάβη, ενώ μπορεί να αποκαταστήσει συγκεκριμένες βλάβες του DNA. Καλές πηγές σεληνίου είναι τα βραζιλιάνικα φυστίκια, τα μύδια, ο ξιφίας και το τόφου. Αλλά πρόσοχη! Μην υπερβάλλετε, γιατί η τοξικότητα του σεληνίου δεν είναι δύσκολο να επιτευχθεί…
– Ψευδάργυρος: αποτελεί παράγοντα των ενζύμων που είναι υπεύθυνα για την αντιοξειδοτική ικανότητα και την αποκατάσταση του DNA. Όντως συμπληρώματα ψευδαργύρου σε ηλικιωμένους έχει δείξει ότι περιορίζει τις βλάβες του DNA. Καλές πηγές ψευδαργύρου είναι τα στρείδια, το τόφου, το βοδινό, οι σπόροι κάνναβης και οι φακές.
– Βιταμίνη Ε: φαίνεται ότι υπάρχει θετική συσχέτιση της βιταμίνης με τον περιορισμό των βλαβών του DNA, αλά δεν επιβεβαιώνεται αυτό σε όλες τις μελέτες. Καλές πηγές βιταμίνης Ε είναι ο ηλιόσπορος, τα αβοκάντο, το σπανάκι, τα αμύγδαλα και το ακτινίδιο.
– Βιταμίνη C: ένα κλασικό αντιοξειδωτικό που φαίνεται ότι αυξάνει τη σταθερότητα του γονιδιώματος. Καλές πηγές βιταμίνης C είναι το ακτινίδιο, οι φράουλες, τα πορτοκάλια, το μπρόκολο, η γκουάβα και η πιπεριά.
Η κατανόηση της επίδρασης της διατροφής σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη διατροφικών στρατηγικών για τη διατήρηση της υγείας αλλά και για την αποφυγή κάποιων ασθενειών. Παρόλα αυτά τα συμπληρώματα διατροφής θα πρέπει να χορηγούνται με φειδώ και μόνο σε περιπτώσεις που εντοπίζονται ελλείψεις. Μία καλά ισορροπημένη διατροφή με λαχανικά και φρούτα θα πρέπει να αποτελεί το κύριο όπλο προφύλαξης από τις ασθένειες που σχετίζονται με το γήρας, όπως οι καριδαγγειακές, οι νευροεκφυλιστικές, η ανορεξία μαζί με μία καλή ποιότητα ζωής.